21 sierpnia 2018

[209] Petarda! – „Zaginiona dziewczyna”



Przygodę z Gillian Flynn zaczęłam od tej mniej znanej powieści niż będącej przedmiotem tej recenzji. Były to „Ostre przedmioty”, o których głośno jest teraz za sprawą serialu produkcji HBO, a więc dzięki temu mogę się chwalić, że czytałam tę książkę, zanim to było modne. „Zaginioną dziewczynę” natomiast przeczytałam już po tym, jak to było modne, a teraz pluję sobie w brodę, że nie zaczęłam jednak od niej. „Ostre przedmioty” bowiem uznałam za przeciętniaka, historię dobrą, ale niepozbawioną wad (patrz: Czy tu wszyscy są chorzy psychicznie?). „Zaginiona dziewczyna” natomiast to wyższy poziom.


Nick i Amy Dunne obchodzą piątą rocznicę ślubu, jednak nie będą mogli uczcić jej razem. Amy zaginęła, a zdemolowany salon w ich domu świadczy o tym, że mogło dojść do porwania. Nick ma alibi na ten dzień, ale podejrzenia i tak padają na niego. Zdaje się, że coś wie, ale czy rzeczywiście zamordował swoją żonę? Czy ich małżeństwo faktycznie było tak idealne, jak wyglądało to z zewnątrz? 

Zacznę od tego, że Gillian Flynn mnie zaskoczyła. Sięgałam po „Zaginioną dziewczynę” średnio zaintrygowana opisem i dosyć uprzedzona tym, że ekranizacja tej powieści osiągnęła niemały sukces i swego czasu było o niej głośno. Nie byłam przygotowana na to, że trzecia z kolei książka w skromnym dorobku Flynn (autorka ma na koncie zaledwie cztery powieści) będzie taką petardą. Zarys fabuły brzmi zwyczajnie – dużo już takich opowieści było i jeszcze więcej będzie. A jednak „Zaginiona dziewczyna” jest w moim odczuciu fenomenalnym thrillerem – dobrze przemyślanym, świetnie napisanym, a przede wszystkim wnikliwym, jeśli chodzi o psychikę bohaterów, oraz zaskakującym. 

Ludzie uwielbiają gadać, a ja nigdy nie bylem wielkim gadułą. Wciąż prowadzę monolog wewnętrzny, ale słowa często nie dochodzą do ust. Ładnie dziś wygląda, myślę na przykład, lecz nie przyjdzie mi do głowy, by powiedzieć to głośno.

Zarys fabuły, jak już zostało powiedziane, brzmi zwyczajnie – i właściwie przez pierwszą połowę książki taka jest fabuła. Nick jako mąż zaginionej jest podejrzany – nikt nie mówi tego wprost, ale policja z oczywistych względów węszy wokół niego i podważa jego – trzeba przyznać – liche alibi. Poza tym wyraźnie coś kręci, a już najlepiej przekonuje się o tym czytelnik. Narracja poprowadzona jest w pierwszej części dwutorowo – jednym z narratorów jest sam Nick. Nigdy nie pada wprost to, że to on stoi za zaginięciem, a być może nawet morderstwem Amy, jednak trudno go nie podejrzewać, znając jego myśli. Bo Nick faktycznie zachowuje się nietypowo. Oczekujemy, że mąż zaginionej kobiety będzie zszokowany, że będzie się o nią bał, a nawet, że rozpłacze się na spotkaniu z dziennikarzami. Tymczasem Nick jest raczej zagubiony, wyraźnie nie ogarnia sytuacji, kłamie i sprawia wrażenie, jakby los Amy był mu obojętny. Szybko zostaje znienawidzony przez ludzi śledzących sprawę zaginięcia, a media tylko pogarszają jego wizerunek. Ale wszystko zmienia się w drugiej połowie książki, o której, rzecz jasna, Wam nie opowiem. Musicie przeżyć to sami. Powiem tylko jedno: to jest ta petarda. Druga połowa „Zaginionej dziewczyny” robi całą fenomenalną robotę i sprawia, że czytelnik coraz szerzej otwiera oczy ze zdumienia i coraz szybciej przerzuca kartki. A jest co przerzucać, bo jak na thriller to całkiem niezła cegiełka. (Jednak tej ilości stron absolutnie nie czuć).


Mimo że postaci w „Zaginionej dziewczynie” jest całkiem sporo, najważniejsze są dwie: Nick i Amy. Jestem pod wrażeniem tego, jak dobrze przemyślani są to bohaterowie. Nicka poznajemy dzięki jego narracji, Amy zaś dzięki dziennikowi, który pisała przez lata. Dziennik jest nie tylko ważnym źródłem wiedzy o Amy, lecz także źródłem wiedzy o jej związku z Nickiem. Pokazano w nim właściwie całe ich przeszłe życie, aż do momentu zaginięcia. I to głównie za jego sprawą szybko się okazuje, że z pozoru idealne małżeństwo, za jakie uważano Nicka i Amy, właściwie nie istnieje. Amy jest córką zamożnej pary pisarzy, którzy zbili spory majątek na książkach dla dzieci opowiadających o przygodach Niezwykłej Amy, bohaterki, której pierwowzorem była ich córka. Amy jest więc bogata, Nick natomiast to słabo zarabiający dziennikarz. Tak jest na początku i wtedy jeszcze wszystko jest okej. Potem jednak Nick traci pracę, jego matka zachorowuje i Nick musi pomóc swojej siostrze przy opiece nad nią. Nagle okazuje się, że Amy zostaje wyrwana ze swojego ukochanego Nowego Jorku i rzucona w znienawidzone Missouri. Jej związek z Nickiem popada w coraz głębszy kryzys, aż w końcu Nick staje się agresywny… Dziennik Amy jest uzupełnieniem perspektywy narracyjnej Nicka – dzięki temu czytelnik ma pełen ogląd sytuacji, zna przeszłość i teraźniejszość i może wyciągać własne wnioski. I wtedy zaczyna się druga część, która, przypominam, jest petardą. I zmienia wszystko.

Przyjaciele dostrzegają wzajemnie swoje wady. Współmałżonkowie widzą wszystko, co najgorsze.

Korci mnie bardzo, żeby napisać Wam o drugiej połowie tej książki, bo wszystko, co najlepsze, jest właśnie tam. Ale oczywiście tego nie zrobię. Ograniczę się do ogólników. Przede wszystkim ta druga połowa to ogromny zwrot akcji i mistrzowski plot twist, który prawdopodobnie unieważni wszystko to, do czego doszliście po przeczytaniu pierwszej połowy i anuluje opinię na temat Nicka i Amy, którą sobie wyrobiliście. Poza tym to moment, w którym akcja się zagęszcza, a napięcie wskakuje na kosmicznie wysoki poziom. Ponadto w tej części możecie spodziewać się absolutnie wszystkiego – autorka się nie patyczkuje i robi ze sprawy zaginięcia Amy chorą, pokręconą grę… ale czyją i z kim – tego już Wam nie powiem. Jeśli po tym, co pisałam o pierwszej połowie, myślicie, że „Zaginiona dziewczyna” to taki tam zwykły thriller o tym, jak prawdopodobnie mąż zabił żonę, której nie kochał, to jesteście w błędzie. To coś znacznie więcej. I coś zupełnie innego. Chociaż z pewnością na pierwszy plan wysuwają się tu problemy małżeńskie.

„Zaginiona dziewczyna” Gillian Flynn to powieść z rodzaju tych, w których nic nie jest tym, czym się wydaje. To thriller z naprawdę wysokiej półki, mocny, wnikający w umysły bohaterów i zaskakujący. Z pozoru zwykły pomysł, mało oryginalny i tak naprawdę mało pociągający, okazuje się czymś znacznie bardziej zawiłym, skomplikowanym i mającym drugie dno. Co więcej – autorka może i wychodzi od mało oryginalnego pomysłu, ale kończy tak nietuzinkowo, że ostatnie strony to kolejny element zaskoczenia. Szczerze polecam Wam tę książkę. Jeśli zaś chodzi o ekranizację – jest prawie tak samo dobra, ale jak to zwykle bywa, kondensacja treści sześciuset stron do dwóch godzin filmu zawsze sporo zabiera. Polecam więc najpierw książkę, a potem film jako uzupełnienie. 

Informacje o książce:
Autor: Gillian Flynn
Tytuł oryginalny: Gone Girl
Ilość stron: 656
Literatura: amerykańska
Wydawnictwo: Burda Książki
Moja ocena: 9/10

4 komentarze:

  1. Czytałam już bardzo dawno, film również oglądałam i do tej pory jestem zachwycona tą historią. Niezwykle przemyślana, wciągająca i mimo swojej objętości czyta się całkiem sprawnie:)
    Pozdrawiam, Justyna z http://livingbooksx.blogspot.com

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zaskakująco sprawnie. Jak zobaczyłam, że thriller ma ponad 600 stron, to pomyślałam, że ktoś tu przesadził. Ale jak skończyłam, to miałam nawet niedosyt. Mogłabym czytać jeszcze i jeszcze. :D

      Usuń
  2. Ta książka jest genialna, uwielbiam ją! Poznałam ją dzięki filmowi, ale zrobiła na mnie jeszcze większe wrażenie, niż ekranizacja. Teraz właśnie zabieram się do "Ostrych przedmiotów" ;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W takim razie miłego czytania. Ja planuję we wrześniu zająć się serialem. :D

      Usuń